bizHIRIak

BIZI NAHI DUGUN LURRALDEAK

Testua: Dornaku Lanz

Berotegi globala, zahartze demografikoa, zaintzen krisia, plastikoz betetako itsasoak, ur eskasia eta desertifikazioa… krisi multidimentsional baten aurrean gaude, eta, zerbait egin ezean, hauen ondorioak betikoek jango dituzte: hirugarren munduko herrialde txiroek, langileriak, kolektibo migratuek, emakumeek, umeek eta zaharrek.

Naomi Clein-en “shock-aren doktrina”-ri jarraituz gero, halako tsunami baten aurrean blokeatuta gera gaitezke, eta hark gu harrapatzeko zain gelditu, edo bestela, dugun guztiarekin erantzun. Gure patua oligopolio handien esku dagoela pentsatzen dugu sarri; politika eta gobernua urrun daudela eta bakoitzak, bere arazoei, bere kabuz ekin behar diela. Baina arrai txikiak, bakarrik, ezer gutxi du egiteko arrai handiaren aurrean. Elkarrekin, taldean erantzun behar zaio arrai erraldoiari, kolektiboan.

Baina nola heldu gaiari? Nondik hasi? Nola egin? Hori da, hain zuzen ere, BizHiriak proiektuaren bidez gure eskualdera ekarri nahi izan duguna. Trantsizio ekosoziala era progresibo eta kontziente batean egiteko bide aukeren mahaia da BizHiriak. Arazo globalei tokikotik erantzuteko, bide ezberdinen mapa osatu nahi izan da, honako osagai amankomun hauek abiapuntutzat hartuta:

TRANTSIZIO EKOSOZIALA HELBURU

Iparra beti krisi multidimentsionalari herritar guztion, zein gure ingurumenaren hobe beharrez hartu daitezkeen neurrien bueltan izan da. Xedea da krisi anitzei erantzuteko bideak lantzea bizitza zentroan jarriz..

HIRITIK

Munduko biztanleen erdia hirietan bizi da, eta, 2050erako, 10etik 7 izango dira halako guneetan bizi direnak. Bidasoaldean (Nafarroa, Lapurdi eta Gipuzkoako lurrak hartuta), dagoeneko, 10etik 7 dira hirian bizi direnak. Honek, ezinbestean, hiria bilakatzen du trantsizio ekosozial honen eszenatoki.

BEHETIK GORA

Trantsizio pautatu honek herritarren behar eta desiretatik hasi behar du guztion hobe beharra zaintzeko sortu bada. Honenbestez, egitura demokratiko erradikaleko prozesu parte hartzaile eta horizontala izan behar du. Gobernantza eredu berriak asmatu eta praktikara eramatea eskatuko duen prozesua da.

BEHE BIDASOAN

Dagoeneko beste lekuetan martxan dauden trantsizio ekosozialerako proiektuak ezagutu eta ekarri dira, betiere, Irun, Hendaia eta Hondarribian eduki dezaketen lurreratzea balioetsiz. Eraldaketa lurraldetik hasten da, eta, lurraldea espazio jakin batean dauden agente guztiek osatzen dutela ulertuta, BizHiriak prozesua eskualdeko erakunde publiko, herri mugimendu, auzo elkarte, enpresa eta herritar xeheekin batera eraman da aurrera

Lau osagai hauekin osatu da BizHiriak mugimendua, hau da, bizitzea merezi duten bizitzak sostengatuko dituzten hiriak sortzeko prozesu herritarra.

Foro edo espazio hau burujabetzetan antolatu, edo banatu da, hau da, erabaki edo politikak definitzeko eskubidea aitortzen zaien alor edo ikuspegi ezberdinen arabera:

FEMINISMOA

Zaintzen hiria; hirigintza feminista eta urbanismo bizigarria, Blanca Bayasen azterketa lana hizpide.

AUZOGINTZA HIRIGINTZA

Auzo planetatatik hasita; hiria era parte hartzailean eraiki eta egiteko planak, auzo elkarteekin batera lantzeko tresna moduan. Landetxa, Amute eta Artiako auzo elkarteak eredu, eta Balazta elkartea, mugikortasunean.

AGROEKOLOGIA

Urduñako proiektua eredutzat hartuta elikadura burujabetza aktibazio ekonomiko jasangarrirako tresna moduan.

SARE LIBREAK

Oñatiko eta EHKom proiektuak jarraiki, telekomunikazio sare libre eta publikoak sortzeko bidea ireki, Interneterako konexio unibertsala bermatzeko bidean.

MUGAZGAINDIKOTASUNA

Erronka globalei tokikotik erantzuteko, ezinbestean gainditu behar dira muga administratiboak, eta horren adibide ditugu Euroeskualdea, Agenda 2030 Debagoiena, Ehunduz Bergara eta Udalbiltza.

Eredu hauek gure lurraldetasunera ekarrita antolatutako foroetan jasotako edukia karta edo manifestu batean jaso dira: Behe Bidasoan trantsizio ekosozialerako 15 proposamen. 15 neurri hauek saretze eta elkarren laguntzaren ondorioz jaso diren esperientziak lurraldeko agente guztiekin partekatu, eta hauek gauzatzeko duten aukeren arabera hautatu dira. Ez da maila teorikoan soilik interesgarriak diren ekinbideak, baizik eta oinez ibiltzen hasteko mapa erreala. Krisi anitz globalari, Behe Bidasotik, hemen eta orain, ekiteko lerro bide zehatzak.

Auzo bat, auzo plan bat; isuriak jaisteko desmugikortasuna, auzoetatik planifikatu; energia, elikadura eta zaintza, auzoetan eta auzoetatik bermatu; Bidasoa Km0 karta: elikadura, konpromisoari atxiki; eskualdeak, 8/80 ikuspegia bere egitea, eta, Txingudin, trantsizio ekosoziala bultzatzeko erakunde bat sortzea dira, besteak beste, gurera ekarri nahi ditugun proiektuak, eta, are gehiago, Behe Bidasoan gauzatzeko potentziala duten proiektuak. BizHiriak-en mahai gaineratutako lan lerro asko abian daude jada: auzo planak eratzeko prozesua aktibatua dago, eta, horrekin batera, agente honek dituen potentzial guztiak; agroekologia karta osatzeko bidean da, apustu publiko-komunitario baten oinarriak ezarriz, etab. Arrai batek ezin du, baina 100.000 arraik hau dena dugu egiteko.

Pin It on Pinterest

Share This